DAEŞ geçtiğimiz günlerde Musul ile ilgili yeni bir propaganda filmi yayınladı. Musul operasyonu başladığından bu yana uzun sayılabilecek ikinci propaganda filmi ortalama 40 dakika.
Filmde ağırlıklı olarak bölgede düzenlenen bomba yüklü araç saldırılarına yer verilmiş. “Nur Kafilesi” ismi ile servis edilen filmi inceliyoruz.
Başta da söylediğim gibi ağırlıklı olarak bomba yüklü araç saldırılarını yer aldığı filmde DAEŞ’in bomba yüklü araçların hazırlanış tekniği ile ilgili yenilikleri de dikkat çekiyor. İncelemenin ilerleyen kısımlarında bunula ilgili detaylara yer vermeye çalışacağım
Irak güçlerinin Musul’da kontrol altına tutmaya çalıştıkları mahallelerde bomba yüklü araçlar için kendi çabalarıyla çözüm üretmeye çalıştıkları görülmekte. Yollara dizilmiş araçlar bomba yüklü araçlara karşı engel olarak kullanılmakta.
Ancak, görüntüde de görüldüğü gibi bombalı araç ‘engeli’ kolayca aşabiliyor.
Bombalı aracın kendisini patlatacağı son noktaya ulaşmasının ardından zırhlılar ve piyadeler bölgeden uzaklaşmaya çalışıyorlar.
(Filme göre) Bunun birkaç saniye ardından ise patlama gerçekleşiyor. Patlama şekline bakıldığında, yazının başında da belirttiğim gibi bombalı araçların hazırlanışındaki teknik ayrıntı (patlamanın kanalize edilmesi) göze çarpıyor.
Musul’un güneydoğusundaki el Selam hastanesine bombalı araç saldırısı düzenleyen bir savaşçı
Geçtiğimiz haftalarda Irak güçlerinin kontrolüne geçen, Musul’un güneydoğusundaki el Selam hastanesi, bombalı araçlar ile düzenlediği saldırılar ve akabindeki taarruzlar sonucu bir süreliğine DAEŞ’in kontrolüne geçmişti. Ancak şu günlerde hastane Irak güçlerinin kontrolünde.
el Selam hastanesine yönelik DAEŞ’in düzenlediği bombalı araç ve taarruz saldırılarında Irak güçleri büyük kayıplar vermişti. Özellikle de oldukça fazla zırhlı aracın kullanılamaz hale geldiği hastane bölgesinden bir görüntü.
el Selam hastanesinin giriş kısmından
Bombalı araç saldırısı düzenleyen bir diğer savaşçı.
Irak güçlerinin konuşlu olduğu iddia edilen bir yapı ve önündeki zırhlılar bu saldırıda hedef alınıyor.
Bomba yüklü araç kolaylıkla yapının yakınına kadar girebililiyor.
Patlama anı
Başka bir bombalı araç saldırısı da Musul’un güneydoğusundaki İntisar mahallesinden. Irak güçlerinin konuşlu olduğu yapı ve yapının önünde duran zırhlılar görülmekte
Bombalı araç rahat bir şekilde görülen noktaya ulaşabiliyor. Aracın geldiğini fark eden Irak güçleri konuşlandıkları yapıya girmeye çalışıyorlar.
Tam bu sırada patlama gerçekleşiyor.
Buradaki bomba yüklü araç saldırısında, bomba yüklü araç ‘isabetli’ diyebileceğimiz bir şekilde hedef alınıyor.
Arkadaki yapıdan atılan RPG, bomba yüklü aracı durduramıyor. Ancak yavaşlatıyor
Propaganda filmine göre aracın isabet alması ile hedef olarak belirlenen yere varması yaklaşık 18 saniye. (Bu sürenin daha fazla olması da muhtemel) Bu süre bile bir bombalı araç saldırısının tam anlamıyla amacına ulaşamaması için yeterli.
Patlama anı
Propaganda filminin en enteresan sayılabilecek görüntülerinden. Musul’un doğusundaki Kokcali mahallesinde düzenlenen iki bomba yüklü araç saldırısına ait görüntüler. Saldırı geçtiğimiz haftalarda gerçekleşmişti.
Kokcali mahallesi, Musul operasyonu başladığında Irak güçlerinin kontrol altına aldığı, Musul merkezine bağlı ilk mahallelerdendi. Mahallenin tamamı Irak güçlerinin kontrolünde.
Görüntüde iki bomba yüklü araç konvoy şeklinde ilerliyor. Karşılarına çıkan Irak güçlerine ait araçlar haliyle bir müdahale de bulunamıyorlar.
Bomba yüklü araçlar mahallenin ara sokaklarında, ana yola doğru ilerliyorlar.
Bomba yüklü araçlar ana yola çıktıklarında tekrar Irak güçlerine ait bir zırhlı ile karşılaşıyorlar. Ancak haliyle müdahale edilemiyor. Irak güçlerine ait zırhlıdan bir kişinin indiği görülüyor.
Birinci bombalı araç hedef olarak belirlediği yere doğru ilerliyor.
Propaganda filminin bu kısımlarında bazı kesintiler olduğu için bomba yüklü aracın ne kadar bir süre sonra hedefine ulaştığını söylemek güç. Ancak direkt olarak ulaşamadığı kesin.
Patlama anı
Propaganda filmindeki sıralamaya göre birinci bombalı araç saldırısı gerçekleştikten sonra ikinci bombalı araçta Irak güçlerini hedef almak için ilerliyor.
İkinci bomba yüklü aracın da patlama anı
Propaganda filminde bölgede yaşanan irili-ufaklı çatışmalara da yüzeysel olarak yer verilmiş. Burada da muhtemelen atış yapmaktan yorulmuş bir el ve PK makineli tüfeği (Bixi)
Filmin bu dakikalarında belli bir süre savaşçıların görsellerine yer verilmiş.
Bir diğer bombalı araç saldırısında dikkati çeken, yolları kapatmak için kullanılan araçların fazlalığı. Ancak bunlara rağmen bomba yüklü araç Irak güçlerine ait zırhlıların yanına kadar ulaşabiliyor.
Bombalı araç, yolu üzerindeki bir engeli kolayca aşabiliyor.
Bomba yüklü araç engelere karşın zırhlıların yanına ulaştı
Patlama anı
Özellikle dikkat edilmesi gerek bir diğer bomba yüklü araç saldırısı.
Bu saldırıda bomba yüklü araç hedefe daha fazla yaklaşmak yerine resimde görülen yerden saldırıyı gerçekleştiriyor. Hedefine daha fazla yaklaşamamasının iki sebebi var. Birincisi filmde göremediğimiz, aracında ha önceden hasar almış olduğu ihtimali.
İkincisi ise, yazının başında da belirttiğim, bomba yüklü araçların hazırlanışı ile ilgili etkili bir teknik ayrıntı. Nitekim bir sonraki resimde patlama anının görüntüsü de bu görüşü destekler nitelikte.
Palama anı
Burada hedefine doğru ilerleyen bomba yüklü araç, yolu üzerindeki bir ‘kontrol noktası’ diyebileceğimiz yapıdan RPG ile hedef alınıyor.
Ancak isabetsiz bir atış oluyor. Araca isabet etmeyen roket sonrası bomba yüklü araç yoluna devam ediyor.
Bomba yüklü araç Irak güçlerinin konuşlu olduğu yapıya doğru ilerliyor.
Filme göre aracın son noktaya ulaşması böyle bir saldırı çeşidine göre biraz fazla zaman alıyor.
Patlama anı
Propaganda filmindeki bir diğer bombalı araç saldırısında, araç önceden fark ediliyor. Ancak Irak güçlerinin önünde fazla bir seçenek olduğunu söylemek mümkün değil.
Bomba yüklü aracı fark eden Irak güçlerine ait zırhlılar hızla kaçmaya başlıyorlar. Aracın ulaşabildiği son nokta bu.
Patlama anı
Değerlendirme:
11 bomba yüklü araç ile düzenlenen saldırının yüzeysel olarak incelendiği bu propaganda filmi, aslında sadece Irak güçleri değil, diğer konvansiyonel güçlerin de bombalı araç saldırıları karşısında yetersiz olduğunu gösteriyor.
DAEŞ bombalı araçlarla yapılan saldırı çeşidini çok eskilerden beri kullanmakta. Bu sebeple konu üzerinde bir hakimiyeti olduğunu söylemek mümkün. Özellikle Musul’u ele geçirmesinin ardından daha fazla imkanlara kavuştuğunu düşündüğüm yapı, bu saldırı çeşidini daha fazla modernize etmeye çalışmış ve bunu da kısmen başarmış görünüyor.
Başta da bahsettiğim, bombalı araçların hazırlanış tekniği ile ilgili mesele umarım anlaşılmıştır. Bu tekniğe şimdilik ‘patlamaya yön verme’ diyebiliriz. Önceleri bunun denemelerinin başka bölgelerde yapıldığı biliniyor.
Halid Abdurrahman
Ocak 2017
Perspektif 